Trắc địa là thực hiện xác định toạ độ của các điểm trên Trái Đất rồi biểu diễn dưới dạng biểu đồ. Trắc địa được ứng dụng nhiều trong các ngành thực tế, đặc biệt trong lĩnh vực xây dựng.

Lưới khống chế trắc địa mặt bằng

Trong công tác trắc địa, cần mở rộng hệ tọa độ quốc gia VN-2000 cho cả nước, hạn chế sai số tích lũy và thiết lập cơ chế trắc địa của lưới khống chế nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho thi công.

Lưới khống chế trắc địa là một tập hợp các điểm được cố định cứng vào một thực địa, có tọa độ (x, y, h) được xác định rất chính xác làm cơ sở cho việc đo vẽ bản đồ.

Tùy theo mục đích sử dụng lưới khống chế trắc địa được phân thành:

 + Lưới khống chế trắc địa: để đo vẽ bản đồ

 + Lưới khống chế trắc địa công trình (Construction Control Network): phục vụ thi công.

Theo cấu trúc không gian, lưới khống chế trắc địa được chia thành:

 + Llưới khống chế mặt đất (x, y)

 + Lưới điều khiển chế độ cao (H)

Phân loại lưới khống chế mặt bằng theo hình dạng:

 + Lưới tam giác

 + Đường dẫn mạng

Tùy theo tỷ lệ và độ chính xác mà lưới khống chế trắc địa được chia thành:

 + Lưới tọa độ quốc gia GPS cấp “O”

 + Lưới khống chế nhà nước: Tam giác và trung tuyến cấp I, II, III, IV

 + Lưới khống chế vùng: lưới phân tích và lưới chuyền cấp 1, cấp 2

 + Lưới khống chế đo vẽ: các đoạn thẳng độ dài và lưới các tam giác nhỏ.

Trường hợp lưới có độ chính xác thấp được thêm vào lưới có độ chính xác cao.

Lưới khống chế trắc địa độ cao

Để hệ thống tọa độ quốc gia VN-2000 được phổ biến rộng rãi trên toàn quốc, hạn chế sai sót tích lũy và tạo điều kiện thi công thuận lợi, cần xây dựng một mạng lưới quản lý tiên tiến.

Lưới khống chế đo độ cao là một dãy các điểm được cố định cứng vào một thực địa, có độ cao H được xác định rất chính xác, làm cơ sở cho nghiên cứu khoa học, đo vẽ bản đồ, bố trí, xây dựng…

Tùy theo tỷ lệ và độ mất chính xác, lưới khống chế độ cao bản đồ được chia thành:

 + Lưới khống chế nhà nước cấp I, II, III, IV

 + Lưới khống chế chế độ cao kỹ thuật

 + Lưới khống chế cao độ đo vẽ

Về hình dáng, lưới tản nhiệt chế độ cao có các đặc điểm sau:

 + Dạng đường đơn

 + Buộc một hoặc nhiều nút thắt

 + Hình học vòng khép kín

Lập lưới theo quy tắc bao gồm: thiết kế lưới, đo đạc lưới, tính toán phù hợp với lưới.

Đo vẽ bản đồ địa hình và hệ thống thông tin địa lý

Trong giai đoạn khảo sát, thiết kế công tác trắc địa yêu cầu phải đo vẽ thành bản đồ địa hình tỷ lệ  và chiều cao được cho bởi một đường đồng mức cụ thể

Có nhiều phương pháp thành lập bản đồ: trắc địa ảnh, đo đạc toàn đạc,

Đo đạc

 + Thi công đo đếm lưới khống chế

 + Chi tiết địa hình (ví dụ: đường, sông, v.v.) Chi tiết địa hình (điểm và đường cụ thể của hình dạng địa hình)

Tính tọa độ các điểm khống chế và điểm chi tiết

Vẽ bản đồ: Vẽ lưới ô vuông. Đánh dấu các điểm kiểm soát trắc địa và các điểm chi tiết trên bản vẽ để vẽ các đối tượng theo các quy tắc tương ứng với một loại tỷ lệ cụ thể. Giả sử rằng độ dốc mặt đất thay đổi thuận lợi giữa hai điểm chi tiết, phương pháp ước tính lạnh sẽ vẽ các đường đồng mức thể hiện địa hình.

Kiểm tra, đánh giá chất lượng bản vẽ

Bản đồ địa hình cần thiết cho khảo sát, lập kế hoạch xây dựng, tính toán khối lượng đào và lấp, và lập dự toán kinh doanh

Đo vẽ mặt cắt địa hình

Khi thi công đường, mương… phải có mặt cắt địa hình.

Mặt cắt địa hình là sơ đồ mô tả địa hình dọc tuyến công trình theo quy định đã định sẵn.

Để tạo bề mặt địa hình, có hai phương pháp.

+ Sử dụng bản đồ có sẵn, lập hồ sơ địa hình.

+ Đo vẽ bình đồ địa hình khi đang làm việc tại thực địa.

Các giai đoạn sau khi thành lập hồ sơ địa hình thông qua đo đạc trực tiếp tại thực địa:

+ Tuyến cố định tại hiện trường: bao gồm việc đóng hệ thống cọc dọc theo tuyến thi công, tại các điểm như đầu góc cua mà tuyến đổi hướng, tại điểm tuyến giao thoa với các công trình khác, tại điểm mà tuyến mặt đất bị thay đổi.

+ Đo cao dọc tuyến: điển hình là sử dụng phương pháp đo độ cao kỹ thuật (loại V)

+ Tính toán độ cao các điểm cọc dọc tuyến: Thông thường, độ cao các điểm tiếp xúc được xác định bằng cách so sánh với lưới khống chế độ cao, còn độ cao các điểm trung gian được xác định theo cao độ máy tại từng trạm đo.

+ Khi vẽ bình đồ địa hình thường dùng bản vẽ mẫu.

Mặt cắt địa hình cần thiết để thiết kế công trình, lập dự toán công trình, xác định khối lượng đất đào, đắp, đặc biệt khi thi công đường giao thông, đào mương…

Có thể bạn quan tâm: Phần mềm xử lý trắc địa trực tuyến cần thiết cho ngành khảo sát