Khảo sát địa hình, thu thập dữ liệu trắc địa là công việc rất quan trọng. Những dữ liệu này là cơ sở để các chủ đầu tư ra quyết định trong triển khai thi công, dự đoán và bố trí những nguồn lực cần thiết để hoàn thành công việc. Từ đó giảm thiểu rủi ro, thất thoát trong san lấp, thi công.

Công nghệ UAV ra đời giúp cho công việc thu thập dữ liệu trắc địa trở nên nhanh chóng, an toàn và hiệu quả hơn. Một số kỹ thuật được sử dụng trong khảo sát trắc địa bằng UAV để dữ liệu thu được chính xác hơn đó là: GCP, PPK, RTK. Cùng Việt-flycam tìm hiểu về sự khác biệt, ưu nhược điểm của từng phương pháp để có thể chọn ra kỹ thuật tối ưu nhất cho bạn nhé!

Điểm kiểm soát mặt đất (Ground Control Point – GCP)

Việt-flycam định nghĩa điểm kiểm soát mặt đất là “một vị trí hoặc đối tượng trên mặt đất có tọa độ được biết chính xác”. GCP được sử dụng để tham chiếu địa lý chính xác và sắp xếp các dự án từ độ chính xác tương đối — một đến hai mét — đến chính xác tuyệt đối — hai đến năm cm.

Thu thập dữ liệu trắc địa bằng kỹ thuật GCP nhìn chung khá nhất quán, chính xác. Công nghệ này dễ hiểu, dễ tiếp cận và phổ biến.

Tuy nhiên, để thiết lập GCP chúng ta cần tốn nhiều thời gian tùy thuộc vào địa hình và quy mô của khu vực khảo sát. Ở những địa hình khó khăn, việc thiết lập GCP không hề dễ dàng. So với các kỹ thuật khác thì GCP khá phức tạp trong bước thiết lập và cần nhiều thời gian hơn. Việc bổ sung thêm nhiều điểm GCP là cần thiết để có thể thiết lập được các mục tiêu.

Tham khảo thêm khảo sát trắc địa bằng UAV cho khu vực địa hình Việt Yên – Bắc Giang.

Đo động hậu xử lý (Post-Processing Kinematic – PPK)

Nguyên lý hoạt động của kỹ thuật này là sử dụng một máy thu trạm tham chiếu để quan sát đồng bộ và ít nhất một máy thu di động để quan sát đồng bộ vệ tinh GPS. Kỹ thuật động học này điều chỉnh độ chính xác của thẻ địa lý sau khi chụp và tải lên dữ liệu máy bay không người lái. Dữ liệu được sửa trong trình quản lý (FDM) và sau đó được xử lý trên đám mây.

PPK có ưu điểm tiết kiệm thời gian nhất trong ba kỹ thuật, không yêu cầu kết nối radio thời gian thực với máy bay từ trạm gốc. Ngoài ra, nếu chuyến bay ở trong khu vực được bao phủ bởi các mạng như CORS, thì không cần đến trạm gốc, vì vậy việc thiết lập rất nhanh chóng và dễ dàng. Nhược điểm của hệ thống này là cần có thời gian hậu xử lý.

Đo động thời gian thực (Real-Time Kinematic – RTK)

Động học thời gian thực là một kỹ thuật được sử dụng để nâng cao độ chính xác của dữ liệu vị trí thu được từ hệ thống định vị dựa trên vệ tinh, dựa trên một trạm tham chiếu duy nhất hoặc trạm ảo nội suy để sửa các vị trí được gắn thẻ địa lý khi đang bay. Nói cách khác, RTK là một phương pháp hiệu chỉnh giúp nâng cao độ chính xác của GNSS.

Ưu điểm nổi bật của kỹ thuật này là tiết kiệm thời gian hơn hẳn so với GCP. Ngoài ra RTK có thêm lợi thế là cải thiện dữ liệu định vị cho thiết bị bay chụp. Điều này có thể đặc biệt có giá trị nếu bay gần các vật thể như cây cối hoặc đường dây tải điện. 

Tuy nhiên, nhược điểm của kỹ thuật này là không lưu trữ dữ liệu để tham khảo chéo. 

Kết:

Mỗi phương pháp đều có ưu nhược điểm riêng. Tùy vào mục đích, quy mô và khu vực địa hình được khảo sát mà chúng ta sẽ có những lựa chọn khác nhau. Ta có thể tổng kết lại ba phương pháp trong thu thập dữ liệu trắc địa trong bảng dưới đây:

	Ưu điểm	Nhược điểm
GCP	– Phổ biến, đáng tin cậy – Chính xác, nhất quán	– Cần nhiều thời gian và nhân lực – Có thể nguy hiểm vì yêu cầu phải bố trí trên mặt đất
PPK	– An toàn hơn GCP – Tiết kiệm thời gian nhất trong 3 kỹ thuật. – Không cần trạm gốc nếu được bao phủ bởi mạng CORS	– Yêu cầu xử lý hậu kỳ – Các lỗi trong quy trình bay có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của dự án – Quy trình làm việc cho đến sản phẩm dữ liệu cuối cùng lâu
RTK	– An toàn hơn GCP – Không cần xử lý hậu kỳ	– Yêu cầu kết nối kỹ thuật số với trạm gốc – Không lưu trữ dữ liệu để tham khảo chéo