Đo vẽ địa hình là cách đo vẽ kết hợp cả mặt bằng và độ cao. Và kết quả nhận được là bình đồ hoặc bản đồ. Cùng tìm hiểu bài viết dưới đây để có những thông tin hữu ích nhất về đo vẽ địa hình và phương pháp thành lập bản đồ địa hình.

Đo vẽ địa hình là gì?

Khái niệm đo vẽ địa hình

Đo vẽ địa hình là xác định vị trí tương quan của đối tượng đo vẽ (các điểm đặc trung của địa hình, địa vật trên thực địa) kết hợp cả mặt bằng và độ cao, rồi dùng các kí hiệu bản đồ để biểu diễn chúng lên một mặt phẳng tờ giấy theo tỷ lệ.

Như vậy khi đo vẽ địa hình cần phải dựa vào các điểm khống chế mặt bằng và khống chế độ cao nhà nước để tăng dày mật độ điểm khống chế bằng cách xây dựng lưới đo vẽ.

Các phương pháp đo vẽ địa hình

Phương pháp đo vẽ toàn đạc

Phương pháp đo vẽ bàn đạc.

Phương pháp đo vẽ bằng ảnh.

Phương pháp đo vẽ tổng hợp.

Dù lựa chọn phương pháp đo vẽ nào trên bản đồ địa hình (tỷ lệ lớn 1/5000 ÷ 1/500) cần đảm bảo các nội dung:

Các điểm khống chế trắc địa

Biểu diễn địa vật: tuân theo đúng những kí hiệu quy ước bản đồ do cục đo đạc và bản đồ nhà nước quy định.

Biểu diễn địa hình: dùng phương pháp đường đồng mức.

Ưu, nhược điểm của các phương pháp thành lập bản đồ địa hình

Mỗi một phương pháp thành lập bản đồ địa hình lại có những đặc điểm với ưu điểm, nhược điểm riêng. Tùy từng mục đích đo mà người ta lựa chọn là phương pháp phù hợp để đảm bảo hiệu quả cao nhất.

Phương pháp đo vẽ trực tiếp ngoài thực địa

Ưu điểm: Phản ảnh chính xác, trung thực, chi tiết các đối tượng cần thể hiện trên bản đồ

Nhược điểm: Chịu ảnh hưởng từ điều kiện môi trường như thời tiết, khí hậu, điều kiện địa lí; chỉ thực hiện được trên khu đất nhỏ nên năng suất lao động không cao.

Ứng dụng: 

• Chủ yếu thành lập bản đồ địa hình với tỷ lệ lớn ở các vùng dân cư, đặc biệt là khu vực đô thị có mật độ đông dân cư, công trình nhiều.
• Đo vẽ bổ sung, kết hợp cùng các phương pháp thành lập bản đồ khác

Phương pháp biên vẽ từ bản đồ tỷ lệ lớn hơn

Ưu điểm:

• Giúp loại bỏ khó khăn của công tác ngoại nghiệp.
• Tận dụng các nguồn tư liệu bản đồ để từ đó rút ngắn thời gian sản xuất bản đồ.
• Tận dụng được các nguồn tư liệu phi đồ họa (dữ liệu thuộc tính).

Nhược điểm:

• Độ chính xác bản đồ còn phải phụ thuộc vào độ chính xác của các bản đồ tư liệu.
• Trong quá trình tổng quát nội dung bản đồ, biên tập bản đồ có thể làm giảm độ chính xác dẫn đến sai lệch của các thông tin thể hiện trên bản đồ.

Phương pháp đo vẽ ảnh hàng không

Ưu điểm:

• Loại bỏ khó khăn của công tác ngoại nghiệp.
• Có thể cùng một lúc đo vẽ được vùng rộng lớn, nhằm rút ngắn thời hạn sản xuất, hạ giá thành bản đồ.

Nhược điểm:

• Độ chính xác bản đồ phụ thuộc vào độ chính xác và chất lượng đo vẽ, tỷ lệ ảnh chụp.
• Có thể làm giảm thấp độ chính xác của thông tin thể hiện trên bản đồ.

Ứng dụng:

• Được dùng để thành lập bản đồ địa hình tỷ lệ từ 1/2000 – 1/50000
• Thành lập một số bản đồ mang tính chất chuyên ngành có tỷ lệ lớn như bản đồ lâm nghiệp hay bản đồ địa chính hay.